Điều trị khô miệng là một vấn đề cần thiết ở người mắc phải bệnh này. Về khô miệng có 2 phần, Phần 1 nói về Chẩn đoán, định nghĩa, khô miệng là gì, nguyên nhân và ảnh hưởng của khô miệng. Phần 2 nói về điều trị khô miệng:
Tóm Tắt Nội Dung
Chẩn đoán khô miệng trên lâm sàng
Link: Phần 1: Bạn bấm vào đây để xem lại.
Điều trị khô miệng
Điều trị khô miệng không phải dễ dàng. Điều trị khô miệng và hậu quả của nó sẽ được thảo luận trong phần này.
Nhìn chung, mục tiêu của điều trị khô miệng là đối phó với bệnh lý toàn thân, làm giảm bớt triệu chứng, và thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa.
Điều này có thể liên quan đến việc làm tăng số lượng nước bọt hiện tại hoặc bù nước bọt mất đi. Nhằm kiểm soát sự phát triển sâu răng và điều trị các bệnh nhiễm trùng răng miệng đặc biệt như nhiễm nấm candida.
Điều trị khô miệng cần tìm ra nguyên nhân cơ bản dẫn đến khô miệng. Ví dụ, bệnh nhân dùng thuốc gây khô miệng, có thể thay đổi thuốc nếu có thể. Tuy nhiên, điều này có thể không thực tế theo quan điểm có nhiều loại thuốc gây khô miệng, và việc dùng nhiều thuốc đặc biệt phổ biến ở người già.
Nguyên nhân cơ bản gây ra khô miệng là bệnh lý toàn thân (như bệnh đái tháo đường) thì điều trị khô miệng nên được nhắm vào bệnh toàn thân.
Chất thay thế nước bọt tổng hợp (như gel chống khô miệng hoặc thuốc xịt) chứa carboxymethyl cellulose, một mucopoly saccharide, glycerate, hoặc mucins (chất nhầy); tất cả những chất đó có thể giúp làm ẩm niêm mạc tạm thời. Gần đây hơn, 1% acid malic dạng xịt đã được chứng minh là một chất tạo nước bọt tại chỗ hiệu quả để cải thiện khô miệng ở những bệnh nhân đang dùng thuốc chống trầm cảm và thuốc hạ huyết áp.
Một cách khách, người ta còn sử dụng một thiết bị điện tử kích thích trong miệng (intra-oral electrostimulation device) đã được tìm thấy để làm giảm bớt triệu chứng khô rát, khó chịu, khó nói và khó ngủ, và để tăng nước bọt tiết ra ở bệnh nhân mắc hội chứng SJogren.
Tuy nhiên, điều này chỉ có thể thực hiện với những bệnh nhân còn chức năng tuyến nước bọt, sự thoải mái và thực tiễn của việc sử dụng các thiết bị như vậy cần phải được xem xét.
Kẹo không đường và kẹo cao su có chứa xylitol có thể được sử dụng để kích thích lưu lượng nước bọt. Bệnh nhân bị khô miệng cũng có thể điều chỉnh chế độ ăn uống của họ để tránh thực phẩm khô hay có tính acid, và họ có thể uống một ít nước trong (và giữa) bữa ăn.
Nâng cao nhận thức của bệnh nhân cũng rất quan trọng giúp họ có thể tránh các yếu tố có thể làm tăng tình trạng khô miệng (như caffeine hoặc rượu), và giữ cho miệng ẩm.
Chất tạo nước bọt là thuốc cholinergic (như pilocarpine) có thể được kê toa để thúc đẩy sản xuất nước bọt. Lưu ý, có thể có tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, và ảnh hưởng đến chức năng tim và phổi.
Biện pháp phòng ngừa khô miệng
Có các biện pháp có thể được thực hiện để ngăn chặn hậu quả xấu của khô miệng. Những biện pháp này bao gồm:
- Áp dụng một chế độ ăn uống không có chất gây ung thư.
- Vệ sinh răng miệng tốt, và sử dụng thường xuyên các chất có fluor tại chỗ (kem đánh răng, gel, nước súc miệng, vecni), và casein phosphopeptide-canxi phosphate.
- Khám răng mỗi 4-6 tháng (có kèm theo hình chụp X-quang), và thực hiện các điều trị cần thiết.
Tóm tắt về các vấn đề của điều trị khô miệng
Không có cách chữa khỏi khô miệng hoàn toàn. Đúng hơn, chỉ có thể điều trị giảm bớt các triệu chứng. Mặc dù châm cứu đã được ghi nhận là có hiệu quả trong điều trị khô miệng sau xạ trị đầu cổ, cũng cần có thêm nhiều nghiên cứu trong lĩnh vực này. Các biện pháp điều trị khô miệng được tóm tắt trong phần dưới đây:
Xử trí các bệnh lý toàn thân cơ bản liên quan đến khô miệng
- Xử trí đa ngành và điều trị với các chuyên khoa khác
Xử trí triệu chứng của khô miệng
- Thay đổi chế độ ăn và thói quen:
- Ngậm nước trong miệng thường xuyên
- Tránh thức ăn khô, cứng, dính, và chua (nhiều acid)
- Tránh các chất có chứa nhiều caffein và cồn
- Chất thay thế nước bọt và chất làm trơn niêm mạc miệng
- Nước bọt nhân tạo dạng gel, nước súc miệng, bình xịt,…
- Máy tạo độ ẩm đặt cạnh giường khi ngủ
- Chất/Thuốc tạo nước bọt
- Pilocarpine 5-10mg uống 3 lần mỗi ngày
- Cevimeline 30mg uống 3 lần mỗi ngày
- Châm cứu y khoa
Xử trí hậu quả của khô miệng
- Dự phòng
- Tăng cường khám răng miệng định kỳ
- Sử dụng Fluoride tại chỗ
- Điều trị bệnh lý răng miệng
- Sâu răng – điều trị phục hồi (trám, bọc mão, …), fluoride tại chỗ
- Nhiễm nấm (chủ yếu là Candida) – điều trị thuốc kháng nấm, súc miệng với Chlohexidine
- Hàm giả không vững ổn – Phục hình lại hoặc sửa chữa (đệm lại) hàm giả cũ.
Kết Luận
Phần xử trí các vấn đề liên quan đến khô miệng chỉ là hướng dẫn chung, bởi vì ở các nước khác nhau có thuốc và cách thức điều trị khô miệng khác nhau.
Giảm bớt các triệu chứng của khô miệng chỉ có thể có tác dụng ngắn hạn. Hơn nữa, các bác sĩ phải hiểu rằng việc kiểm soát khô miệng cần được điều chỉnh tuỳ thuộc vào lối sống và lựa chọn của từng cá nhân.
Khô miệng là một tình trạng phức tạp ngày càng trở nên phổ biến trong dân số lớn tuổi. Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để định lượng và hiểu nguyên nhân gây khô miệng.
Khô miệng có ảnh hưởng đáng kể lên bệnh nhân do tác động tiêu cực lên sức khoẻ răng miệng và không thể chữa khỏi.
Bác sĩ cần nhận thấy khô miệng không phải là một tình trạng tầm thường, và nó đặc biệt có liên quan với dân số già.
Thuật ngữ khô miệng | Tiếng anh chuyên ngành Răng Hàm Mặt
- Xerostomia: khô miệng
- Salivary gland hypofunction: giảm chức năng tuyến nước bọt
- Diabetes: bệnh tiểu đường
- Synthetic saliva substitutes: chất thay thế nước bọt tổng hợp
- Antidepressants: thuốc chống trầm cảm
- Antihypertensive: thuốc hạ huyết áp
- Moist: ẩm, tình trạng ẩm ướt của miệng
- Exocrine: ngoại tiết
- Palliative: giảm bớt
- Acupuncture: châm cứu
- Neck radiotherapy: xạ trị vùng cổ (đầu)
- Lubricants: chất làm trơn/ bôi trơn
- Humidifier: máy tạo độ ẩm
Tham khảo từ: Singapore Dental Journal
Phần 1: Chẩn đoán, định nghĩa, khô miệng là gì, nguyên nhân và ảnh hưởng của khô miệng.
Note: Bài viết này hữu ích với bạn chứ ? Đừng quên đánh giá bài viết, bấm like và chia sẻ cho bạn bè và người thân của bạn nhé !
Nội dung hay mà hình như vẫn có lỗi chính tả ad