
Đánh răng đúng cách theo khoa học không chỉ ngăn ngừa sâu răng, duy trì sức khỏe răng miệng mà đánh răng đúng cách còn giúp giảm nguy cơ tổn thương cho nướu (lợi), đem lại hơi thở tự tin, giúp bạn tỉnh táo hơn. Bài viết này với sự tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn uy tín. Hi vọng sẽ giúp bạn hiểu chi tiết nhất để đánh răng theo một phương pháp đúng đắn nhất.
Tóm Tắt Nội Dung
Đánh răng đúng cách là như thế nào ?
Đánh răng đúng cách là một trong những vấn đề được khá nhiều quan tâm hiện nay. Bởi phương pháp đánh răng đúng cách sẽ đem lại nhiều lợi ích to lớn cho sức khỏe răng miệng nói riêng và sức khỏe toàn thân nói chung. Như vậy đánh răng đúng cách khoa học là như thế nào?
Theo hiệp Hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA) khuyến nghị đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày với kem đánh răng phù hợp kết hợp với bàn chải răng có lông mềm để giúp làm sạch răng và nướu (lợi) hiệu quả nhất. Do vậy, đánh răng đúng cách luôn đi kèm với vệ sinh nướu, lưỡi và khoang miệng.
Đánh răng đúng cách theo khoa học là đánh răng với lực nhẹ nhàng, thời gian đánh răng tối thiểu là 2-4 phút, lông bàn chải tiếp xúc với tất cả các bề mặt nhìn thấy của răng, đặc biệt lưu ý vùng răng cối (răng hàm) bên phía trong khoang miệng.
Quan niệm đánh răng đúng được bổ sung một thông tin mới là đánh răng sau khi ăn ít nhất 30 phút. Nhiều nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, việc đánh răng ngay sau khi ăn sẽ làm tổn thương không hồi phục đến lớp men răng của bạn. Bởi nồng độ pH trong miệng khi vừa ăn song khá thấp (tương ứng với tính Axit cao). Chải răng ngay thời điểm này sẽ rất dễ làm lớp men bề mặt răng bị mòn.
Đánh răng đúng cách theo khoa học tại sao phải thế, lợi ích là gì?
Đánh răng đúng cách theo khoa học sẽ giúp bạn có những lợi ích sau:
Làm sạch răng và khoang miệng:
Lông bàn chải sẽ giúp loại bỏ những mảng bám và vụn thức ăn trên bề mặt răng, khe nướu, bề mặt lưỡi và niêm mạc trong miệng, giữ răng và khoang miệng luôn được sạch sẽ. Từ đó, sẽ làm giảm sự hình thành và tích tụ mảng bám, vôi răng (cao răng). Đọc thêm “Hướng dẫn sử dụng chỉ nha khoa” bạn bấm vào link nhé.
Đánh răng đúng cách giúp ngăn ngừa và hạn chế mắc các bệnh răng miệng:
Việc làm sạch khoang miệng khi đánh răng sẽ làm giảm đáng kể vi khuẩn gây hại cho răng, đồng nghĩa với giảm thiểu nguy cơ bị sâu răng, viêm nướu (lợi), viêm nha chu, viêm loét niêm mạc miệng và lưỡi,… Đặc biệt, môi trường miệng sạch sẽ cũng giúp hơi thở tự tin hơn.
Giảm thiểu tác động xấu lên răng và nướu:
Đánh răng đúng cách mỗi ngày với lực nhẹ vừa phải kết hợp với lông bàn chải mềm sẽ hạn chế làm mòn lớp men răng. Đặc biệt là lớp men vùng cổ răng rất mỏng và dễ mòn. Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng nhạy cảm và ê buốt, khó chịu.
Chải răng nhẹ cũng giảm tổn thương đến nướu và niêm mạc. Ngăn ngừa tình trạng tụt nướu (lợi), chảy máu vùng chân răng.
Như vậy, đánh răng đúng cách có nhiều vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe răng miệng. Phần sau NVC sẽ trình bày cách đánh răng đúng cách theo khoa học được các Nha Sĩ khuyến nghị.
Đánh răng đúng cách theo 5 bước dưới đây:
Bước 1: Súc miệng làm sạch khoang miệng
Đầu tiên, súc miệng với nước để khoang miệng được loại bỏ sạch những vụn thức ăn lớn trong khoảng 30 giây. Để sạch sâu hơn, các bạn có thể sử dụng chỉ nha khoa, giúp lấy mảnh vụn thức ăn còn sót lại trong kẽ răng.
Giữa nước lạnh và nước ấm, NVC khuyên bạn nên sử dụng nước hơi ấn (trung bình 35-36 độ C), xin lưu ý, mình nhấn mạnh, nước chỉ hơi ấm thôi nhé. Lý do, nhiều bằng chứng nghiên cứu cho thấy, sử dụng nước hơi ấm sẽ tốt cho niêm mạc khoang miệng, kích thích mạch máu dưới niêm mạc làm tăng tái cấu trúc.
Nước ấm, giảm triệu chứng ê, buốt, nhạy cảm hơn so với nước lạnh, trong trường hợp răng có tổn thương cấu trúc (mòn, sâu lớn, viêm tủy,…). Như vậy là đã song bước đầu tiên trong quy trình đánh răng đúng cách khoa học.
Minh nhắc lại một lần nữa, nước chỉ hơi ấm để đánh răng là tốt nhất. Nước nóng quá lại gây phỏng (bỏng), tổn thương niêm mạc. Nước lạnh có thể có tác dụng giúp tỉnh táo hơn vào buổi sáng với một số cá nhân. Nhưng thực tế, nước ấm vẫn giúp tỉnh táo không kém. Bên cạnh đó, nước quá lạnh sẽ gây tác dụng xấu. Đặc biệt dễ gây ê, buốt cho răng, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm niêm mạc có sẵn như: viêm lưỡi, viêm nướu, viêm họng (viêm amidan).
Bước 2: Lấy đủ lượng kem đánh răng lên bàn chải
Đánh răng đúng cách cũng bao gồm việc lựa chọn bàn chải đánh răng và kem đánh răng phù hợp. Minh sẽ viết thêm 2 bài “Hương dẫn chọn bàn chải đánh răng” và “Hướng dẫn chọn loại kem đánh răng phù hợp“, mọi người đón đọc nhé.
Rửa sạch bàn chải dưới vòi nước sạch, lấy đủ lượng kem đánh răng. Đối với người lớn và trẻ nhỏ lượng kem khác nhau, nên mọi người lưu ý. Để nhanh NVC chỉ cho bạn một mẹo nhỏ, người lớn bạn lấy kem vừa hơn 1/2 chiều dài lông bàn chải. Trẻ nhỏ tùy theo tuổi và loại kem, thông thường bạn lấy dưới 1/4 chiều dài lông bàn chải nhé. Để biết cách lấy bao nhiều là đủ kem đánh răng bạn, đọc bài này nhé “Hướng dẫn lấy vừa đủ kem đánh răng cho người lớn và trẻ em”. Mình sẽ cập nhật sau.
Bước 3: Động tác, trình tự đánh răng đúng cách khoa học
Động tác di chuyển bàn chải là quan trọng nhất trong quy trình đánh răng đúng cách khoa học. Nếu động tác sai thể vô tình làm tổn thương nướu (lợi), mòn men răng, mà lại chưa đạt kết quả làm sạch răng.
Mình sẽ hướng dẫn bạn một kỹ thuật đánh răng chuẩn nhất hiện nay, được chứng minh là hiệu quả tốt nhất. Bạn có thể tìm đọc thêm về tác dụng của phương pháp này trên những trang khác. Đó là “Kỹ thuật đánh răng đúng cách Bass cải tiến”.
Đặt bàn chải ngang, tạo góc nghiêng khoảng 45 độ so với nướu (xem hình hiểu thêm nhé). Lông bàn chải bắt buộc tiếp xúc cả răng và nướu (mình nhấn mạnh lông bàn chải đặt lên cả nướu răng luôn nhé).

Thực hiện ở mặt ngoài trước, chải theo một trình tự cố định, mỗi người có một trình tự riêng theo thói quen. Hãy tập và lưu ý đừng bỏ sót vị trí nào nhé. Ở đây, mình giới thiệu cho bạn một trình tự được nhiều chuyên gia khuyến nghị.


Lần lượt đánh răng hết ở mặt ngoài hàm trên > mặt trong hàm trên > mặt ngoài hàm dưới > mặt trong hàm dưới > mặt nhai hàm trên và cuối cùng là mặt nhai hàm dưới (hình minh họa)
Đối với mặt ngoài và mặt trong, động tác rung hoặc xoay tròn tại chỗ. Bàn chải di chuyển từ trái sang phải (hoặc ngược lại) với lực nhẹ nhàng lần lượt từng 2 – 3 răng, mỗi vùng 5-10 lần. Đối với mặt nhai, bàn chải đặt vuông góc với mặt nhai. Mình lưu ý động tác rung hoặc xoay ở biên độ nhỏ thôi nhé. Mình có video hương dẫn chi tiết bên dưới để bạn dễ hình dung hơn.
Bước 4: Chải mặt trên của lưỡi
Nhiều bạn hay bỏ qua bước này, nhưng chải mặt trên của lưỡi (lưng lưỡi) rất quan trọng. Mặt trên của lưỡi chứa rất nhiều vi khuẩn. Nguyên nhân chính khiến hơi thở có mùi.
Bạn nên đặc biệt chú ý, thông thường vệ sinh lưỡi có dụng cụ chải lưỡi chuyên dụng. Nhưng để đơn giản mình khuyến khích bạn, sử dụng bàn chải đánh răng chải nhẹ lưỡi. Động tác từ trong ra ngoài, lưu ý có thể nhiều người hơi nhạy cảm dễ buồn nôn. Nhưng bạn yên tâm, tập từ từ bạn sẽ hết cảm giác nhạy cảm này.

Một mẹo nữa là bạn có thể tập, khi bạn súc miệng sạch bọt của kem đánh răng rồi bạn chải lưỡi. Khi ấy sẽ bớt khó chịu hơn, việc nâng cao ngưỡng nhạy cảm nôn nói sẽ có ích cho bạn rất nhiều khi đi chăm sóc răng miệng tại cơ sở nha khoa.
Vệ sinh càng về phía trong càng tốt, vì phần lớn vi khuẩn nằm sâu phía trong lưỡi vùng cuống họng. Vị trí gần thanh môn – nơi ra của đường thở. Động tác nên nhẹ nhàng tránh tổn thương niêm mạc lưỡi bạn nhé. Khi khó chịu, tới ngưỡng nôn bạn bình tĩnh dừng lại, sau đó nhẹ nhàng chải ra phía ngoài, tập từ từ bạn nhé.
Đọc thêm: “Hôi miệng, nguyên nhân và cách điều trị”, mình sẽ sớm cập nhật sau.
Bước 5: Súc sạch khoang miệng một lần nữa
Súc sạch hết bọt kem đánh răng là bước tiếp theo trong quy trình đánh răng đúng cách khoa học nhé. Bước này mình chỉ lưu ý, đối với trẻ em các phụ huynh nên hướng dẫn các bé súc kỹ càng, nhổ bọt kem đánh răng ra ngoài.
Hạn chế tối đa việc nuốt kem đánh răng. Bởi đa số các loại kem đánh răng cho người lớn có nồng độ Fluor khá cao, không phù hợp với đa số trẻ.
Một bước cuối cùng nữa NVC nên nhắc bạn lưu ý. Sau khi đánh răng, rửa sạch bàn chải thật kỹ. Đặc biết nên kiểm tra lại để đảm bảo bàn chải không còn dính kem đánh răng hay các mảnh thức ăn nhé. Để khô bàn chải bằng cách, cắm phần lông bàn chải hướng về phía trên, phần tay cầm ở phía dưới.
Lời khuyên từ Bác sĩ Nha khoa cho việc đánh răng đúng cách ?
Đừng bỏ qua bước nào, thực hiện với động tác nhẹ nhàng. Luyện tập một trình tự thoải mái theo từng các nhân, và duy trì trình tự ấy. Đảm không bỏ sót các vùng răng.
Trước khi đánh nên sử dụng chỉ nha khoa trước, để làm sạch mặt bên (kẽ răng) của răng, hạn chế tối ta sử dụng tăm sỉa răng truyền thống. Vì dễ gây tổn thương nướu, gây viêm nướu, tụt nướu…
Thời điểm đánh răng là ít nhất 2 lần mỗi ngày, trước khi ngủ và sau khi thức. Đánh ít nhất 30 phút sau khi ăn. Toàn bộ thời gian của quy trình đánh răng đúng cách khoa học là ít nhất 2-4 phút. Thời gian này đảm bảo bạn vệ sinh hết các ngóc ngách của khoang miệng. Đồng thời đây cũng là thời gian tối thiểu để các thành phần trong kem đánh răng (đặc biệt là Fluor) tiếp xúc đủ lâu với răng. Điều đó giúp răng tái khoáng, ngăn ngừa sâu răng tối đa vừa do cơ chế cơ học (đánh) và hóa học (thành phần trong kem đánh răng).
NVC xin chỉ cho bạn 1 mẹo nữa, để đảm bảo thời gian đánh răng. Bạn hãy chọn một hay vài bài nhạc mình thích (trung bình tầm 3-5 phút). Vừa nghe nhạc vừa chải răng, thật tuyệt vời phải không !!
Đánh răng với kem đánh răng với hàm lượng fluor phù hợp. Luôn giữ bàn chải đánh răng sạch sẽ khô ráo, hạn chế vi khuẩn phát triển. Sử dụng bàn chải lông mềm, đánh răng nhẹ tránh tổn thương men răng, nướu răng.
Vì chỉ cần lực nhẹ thôi là đủ làm sạch mảng bám bề mặt, còn vôi răng (cao răng) hoặc chất màu bám chặt vào bề mặt răng, đã hình thành trong một thời gian lâu thì bạn phải đến trung tâm Nha khoa để làm sạch an toàn. Theo hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ(ADA) bạn nên thăm khám sức khỏe răng miệng định kỳ ít nhất 6 tháng một lần tại những trung tâm nha khoa uy tín.
Thay bàn chải sau một thời gian sử dụng (trung bình 2-3 tháng một lần). Việc đổi bản chải mới, tạo cảm giác mới lạ, thích thú đặc biệt là trẻ nhỏ. Việc sử dụng bàn chải cũ một thời gian dài là không nên. Và đặc biệt không sử dụng chung bàn chải, tránh lây nhiễm bệnh.
Bỏ thói quen cũ, không nên đánh răng theo chiều ngang truyền thống. Đặc biệt, nên hướng dẫn trẻ đánh răng đúng cách khoa học ngay từ đầu. Tránh lực mạnh và đánh theo chiều ngang, điều đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến mòn khuyết cổ răng, tụt nướu, không làm sạch hoàn toàn kẽ răng như cách đánh răng xoay tròn hay di chuyển theo chiều dọc kẽ răng.
Những bước đánh răng đúng cách và những lưu ý ở trên, thực tế không phức tạp hay quá khó khăn. Đánh răng là công việc thực hiện mỗi ngày cho tới khi còn tồn tại. Do đó mình nên thực hiện đúng, đây cũng là quá trình tự bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả nhất.
Một hàm răng chắc khoẻ, trắng sáng tự nhiên không chỉ mang đến sự thẩm mỹ. Mà còn đem lại chức năng ăn nhai tốt và hơn nữa giúp bạn tự tin trong giao tiếp. NVC hi vọng bạn có thêm chút kiến thức gì đấy mới qua bài viết này. Chúc bạn có một hàm răng chắc khỏe tự tin, rạng ngời nhé !!